فایلیا | دانلود فایل | دانلود تحقیق و مقاله

مقدمه :

نزديك به هفده سال از تصويب قانون عمليات بانكي بدون ربا واجراي سيستم بانكي مبتني بر آن مي گذرد .هدف قانون گذار از طراحي سيستم مزبور طرد از شبكه بانكي كشور بوده است .آيا اين آرمان مقدس عملي شده است ؟پاسخ طراحان ومجريان نظام بانكداري در كشور به اين سوال مثبت است .اما متاسفانه امروزه تصور بسياري از مردم اين است كه فعاليت بانكها بطور عمده ربوي مي باشد و تنها اسم و عنوان قالب كار تغيير كرده است .اين فتوا چه درست وچه نادرست زيان هاي فراواني دارد از جمله اينكه حرمت رباخواري در ذهن و فكر عامه مردم از بين مي رود .

بخش مصارف :

دراين بخش بايد ديد كه با نك منابع حاصل از سپرده گذاري افراد را چگونه به مصرف مي رساند .

دربخش مصرف ما تنها يك نوع قرض و وام داديم و آن هم وام قرض الحسنه است كه از محل سپرده هاي قرض الحسنه تامين مي شود وساير تسهيلات اعطاي در غالب قيود اسلامي هستند .

  سود علي الحساب چيست ؟

سود علي الحساب وجهي است كه بانكها قبل از اتمام عمليات بانكي (كه از حمل سپرده هاي مشتريان خود وبه وكالت از آنان آغاز كرده اند )پرداخت مي نمايند .پرداخت اين وجه منوط به تحقق سود واقعي نمي باشد و مي توان درفواصل زماني معين (ماهانه –شش ماهه ويا هر سال يكبار )به صاحبان حسابهاي مذكور پرداخت ويا به بستانكار حساب آنان واريز شود .اگر چه شيوه اعلام و محاسبه سود علي الحساب ربوي است .اما نبايد به استناد اين مشابهت سود علي الحساب رابهره و بهره را سود علي الحساب تلقي نماييم .

پرداخت سود علي الحساب به صاحبان سپرده هاي سرمايه گذاري ابزاري دقيق و راهگشا ست كه اگر حدود نظري آن بدرستي تعيين و اعمال گردد مي تواند ضمن ايجاد انگيزه درصاحبان وجوه براي سپرده گذاري دربانكها نظام بانكداري نوين كشور را نيز از اتهامات و شبهات به دور نگه دارد .

۱- وام قرض الحسنه :

قرض الحسنه عقدي است كه به موجب آن بانكها به عنوان قرض دهنده مبلغ معيني را طبق ضوابط مقرر در دستور العمل به اشخاص حقيقي ويا حقوقي و(بعنوان قرض گيرنده)به قرض واگذار نمايد تعهد باز پرداخت قرض گيرنده فقط معادل مبلغ دريافتي است .

اعطاي قرض الحسته در موارد زير مجاز مي باشد :

الف)به شركتهاي تعاوني توليد و خدماتي (غير از بازرگاني و معدني)كه فعاليت آنها درجهت فراهم آوردن وسايل و ابزار ويا ساير امكانات ضروري به منظور ايجاد كار براي اعضايي باشد درشرايطي كه اين اعضاخود امكانات لازم راندارد .

ب)افرادي در مستقيما به امور كشاورزي و دامپروي مبادرت مي نمايند .

جلوگيري از توقف كار كرد هها و واحد هاي توليدي .

راه اندازي كارگاه ها و واحدهاي توليدي راكد .

ايجاد و توسعه كارگاه ها و واحدهاي توليدي كوچك درشهرهاي كوچك و روستاها .

دفع احتياجات افراد ومواردي مثل.

هزينه هاي ازدواج.تهيه جهيزيه درمان بيماري. تعميرات مسكن كمك هزينه تحصيلي و…

در وام قرض الحسنه تنها ۴/۰درصد بعنوان كارفرد بانك گرفته مي شود وهيچ مبلغي اضافه بعنوان سود از وام گيرنده دريافت نمي شود.

عقود اسلامي:

ساير تهسيلات بانكي در غالب عقودي مثل جعاله، مشاركت،مضاربه،مساقات مزارعه، اجاره به شرط تمكيب و…است.

۲- جعاله: جعاله از ريشه جعل وبه معناي وضع وقرار دادن است. در ماده ۶۶ قانون بانكداري بدون ربا جعاله چنين تعريف شده است كه التزام جاشعض +جاعل يا كار ؟ به اداي مبلغ يا اجرت معلوم (جعل) در مقابل انجام عملي معين طبق قرار داد طرفي كه علل ما را انجام ميدهد عامل يا پيمانكار ناميده مي شود.

از طريق استفاده از عقد جعاله در اعطاي تهسيلات بانكي براي بانكها امكان گسترش وتوسعه در امور مربوط به توليدات صنعتي وكشاورزي ،بازرگاني وخدماتي با تنظيم قرارداد بعنوان عامل ويا عندالاقتضاء بعنوان جاعل فراهم مي گردد بنابراين بانكها اگر تقاضاي مشتريان خود را از طريق سايرتهسيلات نتوانند برآورده نمايندمي توانند با تنظيم قرارداد جعاله مورد اجابت قراردهد.

-مشاركت مدني:

از جمله روش هايي كه براساس موازين شرعي بانك مي تواند با اشخاص وارد معامله شود ونيازهاي مادي كه ؟را برطرف نمايد مشاركت مدني است.

مشاركت مدني عبارت است  از در آميختن سهم الشركه نقدي ويا غيرنقدي شريك با سهم الشركه نقدي يا غيرنقدي بانك به نحو مشاع براي انجام كاري معين در زمينه فعاليت هاي توليدي، بازرگاني وخدماتي به مدت محدود به مقصد انتفاع برحسب قرار داد.

در رابطه با اين عقد ذكر چندنكته ضروري به نظر مي رسد.

۱-درمشاركت مدني داشتن وسرمايه غيرنقدي ضروري نيست

۲-شركت مدني در ثبت نمي رسد.

۳-قرار دادهاي مشاركت مدني به موجب قانون در حكم اسناد لازم الاجرا قرار دادند.

موضوع مورد مشاركت مي تواند عين منفعت اين ويا حق باشد كه هريك از شركاء نسبت به آن مالكيت دارند منظور از اشاعه آن است كه مالكيت هريك از شركا محدود به جزء خاص ومعيني از ؟ مورد مشاركت نبوده بلكه به ؟آن ؟ يابد.

مشاركت مدني در تامين مالي مورد نياز در امور توليدي، بازرگاني وخدماتي مورد استفاده قرار مي گيرد وموضوع آن مي بايست ظرف يكسال خاتمه پذيرد وقرار داد مشاركت مدني نيز ظرف همين مدت قابل تسويه باشد. مدت مشاركت در امور توليدي، صنعتي، معدني، كشاورزي احداث مسكن وساختمان براي امور طرحهاي جديد خدماتي حداكثر ۳ سال مي باشد. برخلاف مضاربه در مشاركت مدني درصدي از سرمايه مورد نياز براي اجراي عمليات موضوع مشاركتي از طرف بانك تامين مي شود وسهم الشركه آن مي تواند به دفعات تامين گردد