فایلیا | دانلود فایل | دانلود تحقیق و مقاله

محتوا و درسها :

سوره ي حمد بطور کلّي از سه بخش تشکيل يافته است:

* بخش اوّل مربوط به خداشناسي و اوصاف خداست.

* بخش آخر مربوط به اوصاف و نشانه هاي بندگان صالح خداست.

دارد

ويژگيها:

سوره ي حمد در ميان سوره هاي قرآن از ويژگيها و خصوصيّات خاصّي بر خوردار است.

يکي اينکه : سرآغاز و افتتاحيّه ي قرآن است.

دوّم اينکه : خواندن اين سوره در تمام نمازهاي واجب و مستحب، يعني در رکعت اوّل و

اشاره کرديم.

چهارم اينکه : خصوصيّت اين سوره در اين است که بر خلاف تمام سوره هاي ديگر قرآن، دو بار نازل شده است و اين حاکي از ارزش و اهمّيّت بيشتر اين سوره و عظمت فوق العاده ي آن در پيشگاه خداست.

در مفصّلات نيز از سوره های ” قصار ” است ولی در معنا بسیار با عظمت که ” امّ الکتاب ” و مادر قرآن است.

سوره حمد به علت ارزش و اهميت خاصي که از آن برخوردار است نامهاي زيادي دارد گاهي بيش از ۲۰ نام براي اين سوره ذکر شده است که هر کدام از آنها به يکي از ابعاد

و پيامهاي اين سوره اشارت دارد ولي مهمترين و مشهورترين نامهاي اين سوره عبارت است از:

۱٫سوره حمد وشکر: زيرا با کلمه ي حمد شروع مي شود و پيام اصلي و اولين آيه ي آن حمد شکر و سپاس خداست.

۲٫فاتحه : از ريشه ي فتح آمده و به معناي آغازگر و گشاينده است و به آن “فاتحه الکتاب”

خوانده مي شود آنرا” سبع المثاني”‌‌ نيز مي خوانند.

۴٫امّ الکتاب و امّ القرآن : يعني(مادر کتاب خدا) و (مادر قرآن) اين دو نامگذاري بدين جهت است که اوّلاً قرآن با اين سوره شروع مي شود و آغاز هر چيز را امّ آن مي نامند. ثانياً محتوا و مفاهيم اين سوره به قدري وسيع و جامع است که اصل و عصاره ي قرآن است. و به همين  دليل به آن امّ الکتاب  يا امّ القرآن مي نامند.

۷٫مناجات:در روايات آمده است که ” المُصلّي يناجي بها ربّه ” يعني نمازگذاربا خواندن ” إيّاک نعبد و إيّاک نستعين ” وبا طلب هدايت از خدا در اين سوره با خدا و پروردگارش راز ونياز ومناجات مي کند.

۸٫شِفاء:از رسول خدا نقل است که فرموده اند ” سوره ي حمد شفاي امراض و درمان هر درد است.”

۹٫دعا:بهترين وزيبا ترين و اوّلين دعاي قرآني در اين سوره آمده است . يعني دعاي هدايت

رسول اكرم، صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم، فرمود: هركس سوره ی فاتحة الكتاب را بخواند، به او چنان پاداش می‏دهند كه گوئی دو ثلث قرآن را خوانده و بر هر مرد و زن مؤمن صدقه داده است. مجمع البیان، ج ۱، ص ۱۴

رسول اكرم، صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم، فرمود: قسم به كسی كه جانم در دست اوست، در تورات و انجیل و زبور و حتّی در خود قرآن، مانند این سوره وجود ندارد. این سوره، امّ الكتاب و سبع مثانی است. بین خدا و بنده‏اش تقسیم شده است  بخش نخست سوره ی مباركه ی حمد تا مالك یوم الدین در باره ی خداوند سبحان است. ایاك نعبد و ایاك نستعین در رابطه با مقام عبودیّت محض بنده است، بعد از آن تا پایان سوره، درخواستهای بنده از

سوره ی حمد از این جهت است كه همه ی معارف و مفاهیم قرآن در آن جمع است…- علل الشرایع، ج ۱، ص ۲۴۷ – بحار الانوار، ج ۸۵، ص ۲۴۸٫

هركس سوره ی فاتحة الكتاب را بخواند، به او چنان پاداش می‏دهند كه گوئی دو ثلث قرآن را خوانده و بر هر مرد و زن مؤمن صدقه داده است……………………