فایلیا | دانلود فایل | دانلود تحقیق و مقاله

چكيده‌اي در مورد سورة شوري:

اين سوره پيرامون مسئلة وحي سخن مي‌گويد كه خود نوعي تكلم از ناحية خداي سبحان با انبياء و رسل او است. همچنان كه مي‌بينيم در آغاز مي‌فرمايد «كَذالِكَ يُوحي اِلَيْكَ وَ اِليَ‌الَّذينَ مِنْ قَبْلِكَ اللهُ …» و در آخر هم مي‌فرمايد «وَ ما كانَ لِبَشَرٍ اَنْ يُكَلَّمَهُ اللهُ اِلاّ وَحْياَ»ـ

نُوحاً …» و نيز مي‌فرمايد «اَللهُ الَّذي أَنْزَلَ الْكِتابَ بِلْحَقَّ وَ الْميزانَ …» و همچنين چند نوبت در سوره سخن از رزق به ميان آورده چون وحي خود رزقي است براي انبياء.

بنابراين مسئلة وحي موضوعي است كه در اين سوره محور كلام قرار گرفته. و اما مطالب ديگر از قبيل آيات توحيد و صفات مؤمنين و كفار، و سرانجامي كه هر يك از اين دو فريق دارند، و بازگشتشان به خداي سبحان در روز قيامت، از باب «الكلام يجّر الكلام=

۱ـ اين حروف از متشابهات قرآن است كه خداي سبحان علم به آن را به خود اختصاص داده، و در ذيل آية هفتم از سورة آل عمران فرموده «تأويل متشابهات را جز خدا كسي نمي‌داند».

۲ـ هر يك از اين حروف مقطعه نام سوره‌اي است كه در آغازش قرار دارد.

۳ـ اين حروف اسمائي هستند براي مجموع قرآن.

۴ـ مراد از اين حروف اين است كه بر اسماء خداي تعالي دلالت كنند. پس معناي «الم» ۶ـ اين حروف سوگندهايي است كه خداي تعالي خورده، و مثل اينكه خداوند به اين حروف سوگند مي‌خورده بر اينكه قرآن كلام او است. و اصولاً حروف الفباء داراي شرافتي هستند، چون با همين حروف است كه كتب آسماني و اسماء حسناي خدا و به يكديگر سفارش مي‌كردند «مبادا به قرآن گوش دهيد، و هر جا كسي قرآن مي‌خواند سر و صدا بلند كنيد تا صوت قرآن در بين صوتهاي نامربوط گم شود» قرآن اين جريان را در آية «لا تَسْمَعُوا لِهذَا الْقُرْانِ وَ الْغَوْا فيهِ …»[۱] حكايت فرموده. و گاهي مي‌شد كه در هنگام شنيدن صوت قرآن سوت مي‌زدند، و بسا مي‌شد كف مي‌زدند، و بسا مي‌شد صداهاي

[۱]. سورة فصلت، آية ۲۶٫تمامي شما مردم عرب را از آوردن مثلش عاجز كرده از جنس همين حروفي است كه مدام با آن محاوره و گفتگو مي‌كنيد و در خطبه‌ها و كلمات خود به كار مي‌بنديد، بايد از اينكه نمي‌توانيد مثل آن را بياوريد، بفهميد كه اين كلام از ناحية خداي تعالي است، و اگر در چند جا و چند سوره اين حروف تكرار شده، براي اين بوده كه همه جا محكمي برهان را به رخ كفار بكشد. اين تفسير از قطرب روايت شده، و ابومسلم اصفهاني هم همين وجه

مي‌گوييم اين آيه متشابه است)، و تأويل از قبيل معنا كردن لفظ نيست، بلكه تأويل‌ها عبارتند از حقايق واقعي كه مضامين بيانات قرآني از آن حقايق سرچشمه گرفته ـ چه محكماتش و چه متشابهاتش ـ و بنابراين نه حروف مقطعه قرآن متشابهات مي‌تواند باشد و نه معاني آنها از باب تأويل.

و اما ده قول ديگر كه اصلاً نمي‌توان تفسيرش ناميد، بلكه تصويرهايي است كه از حد احتمال تجاوز ننموده، و هيچ دليلي كه بر يكي از آنها دلالت كند در دست نيست.

بله در بعضي از روايات كه به رسول خدا (صلّي‌الله عليه و آله و سلّم) و ائمه اهل بيت

«الر» و «طس» و «حم».

با درنظر گرفتن اين دو نكته اگر كمي در سوره‌هايي كه حروف مقطعه سرآغاز آنها يكي است ـ مانند «الم»، «المر»، «طس» و «حم» ـ دقت كني، خواهي ديد كه آن سوره‌ها از نظر مضمون نيز به هم شباهت دارند و سياقشان يكي است، بطوري كه شباهت بين آنها در ساير سوره‌ها ديده نمي‌شود.

مؤكّد اين معنا شباهتي است كه در آيات اول بيشتر سوره‌ها مشاهده مي‌شود، مثلاً در …………………..