از منابعي كه از دير باز در مباحث انتقادي درباره « جايگاه و منزلت زن در نگرش ديني» مورد استفاده قرار گرفته است كلام اميرالمومنين (علیه السلام) در نهج البلاغه مي باشد.

دسته اي با تمسك به ظاهر كلام حضرت، كمال پذيري زن و وجود ارزشهاي والاي انساني او را انكار كرده و آن را موجودي دون و بي پايه انگاشته اند. و دسته ديگر با تاكيد بر منزلت و مقام

ارزشمند و قابل احترام مي باشد و بايد آنچنانكه شايسته امانت گذار است از او محافظت و نگهداري شود.

امام علي (عليه السلام) پيش از هر مكتب مادي طرفدار زن، مدارا با زنان را تحت هر شرايطي حتي در صورت بد رفتاري و اهانت لازم و ضروري دانسته و خشونت و تعرض به او را محكوم نموده است.

«فداروهن علي كل حال»

در بررسي هاي روانشناختي و تحليل هاي رفتار اجتماعي زن، تاثير تربيتي چنين شيوه اي را اثبات نموده ا

كرده است، در جهت بالا بردن سطح آگاهي و شناخت زنان از حقوق خويش نيز تلاش نموده است تا آنجا كه معاويه را نيز به اقرار و اعتراف واداشته است.

در بررسي خطبه ها ضمن مردود شمردن تمام تحليلهائي كه عايشه را تنها مصداق آن و يا سند خطبه را مورد خدشه قرار داده اند توجه به چند نكته ضروري است:

◄ هیچكدام از تفاوتهاي موجود بين زن و مرد جنبه ارزشي ندارد.

◄ بسياري از گزاره هاي نهج البلاغه قضاياي خارجي است نه قضاياي حقيقي.

◄ تبيين خطب

فؤاد – به جاي عقل – نيز مؤيد مطلب است.

امروزه محرز است كه شركت همگاني مردم براي توسعه پايدار و قابل كنترل لازم و اجتناب ناپذير است. زنان نيمي از جمعيت جهان را تشكيل مي دهند. آنان ذخيره هاي انساني مهم و ارزشمندي براي سازندگي، اعتلاي معنوي و مادي كشور محسوب مي شوند و شركت ايشان در فعاليت هاي اجتماعي در حوزه هاي فرهنگي، اقتصادي و سياسي از لوازم اساسي رشد كشور و از

باشد؟ عكس العمل حضرت در برابر عايشه بعد از جنگ جمل و شكست او چگونه بود؟

در برابر دشمنيها و توطئه هاي او، حضرت چه رفتاري داشت؟ آيا از حضرت در رابطه با كرامت و منزلت زن كلام صادر نشده است؟!  در زمینه حقوق زن چطور؟! و در صورت صدور، جمع بين اين اقوال چگونه خواهد بود؟! و خلاصه آنكه آيا زن در ديدگاه علي (عليه السلام) موجودي ارزشمند و والا و برخوردار از حقوق انساني است يا برعكس موجودي پست و بي ارزش است؟

مقاله حاضر با اعتراف به بضاعت براي پاسخ به پرسشهایي از اين قبيل در سه فصل تدوين گرديده

 كرامت و منزلت زن:

شناخت زن و منزلت او در حقيقت، شناخت انسان و كرامت اوست. زن در آفرينش در بعد روحي و جسمي از همان گوهري آفريده شده كه مرد آفريده شده است، تمايز و فرقي در حقيقت و ماهيت ميان زن و مرد نيست. قرآن كريم به صراحت از اين حقيقت پرده برمي دارد و

به زن در اصل آفرينش نيست. اگر در بعضي روايات مزيتي اينچنيني ذكر شده است يا از جهت سند نارساست و يا از جهت دلالت ناتمام است.

اينكه زن از ديدگاه اميرالمومنين (عليه السلام) داراي چه مقام و منزلتي است مبتني بر اين است كه در بينش حضرت، انسان از چه مقام و جايگاهي برخوردار است، زيرا پيامبر و ائمه اطهار (عليه

مظهر جمال و مهر الهي:

زن مظهر عاطفه و مهر الهي است و از آنجا كه معمولا عاطفه بيش از قهر كارساز است، خداوند نيز عالم را بر محور محبت اداره مي كند، راه محبت كوتاه ترين و سهل ترين راه در جهت تقرب الي الله مي باشد. زن راه محبت را بهتر از مرد درك مي كند.

«و من آياته ان خلق لكم من انفسكم ازواجا لتسكنوا اليها و جعل بينهما مودة…»

منشا گرايش  مرد به زن و آرميدن مرد در سايه انس به زن همانا مودت رحمتي است كه خداوند بين آنها قرار داده است. اين مودت و رحمت خدايي غير از گرايش غريزه در جنس مخالف است كه در حيوانها هم موجود است و حتي در حيوانات وحشي گاهي بيش از انسان يافت مي شود. پس راز اصيل آفرينش زن چيزي غير از گرايش غريزي و اطفاي شهوت خواهد بود. و از اين رهگ………………………………..