راههاي پيشگيري از اتلاف و اسراف

• تعيين حدود مالكيت و مشتركات كه در اسلام اطلاق مي شود به آبها، زمين و متعلقاتش از قبيل معادن، جنگلها و مراتع، انفال و غيره …
• تعيين شيوه هاي بهره برداري
• سهم صاحبان توليد
• اولويت منافع جامعه بر فردبينش و شناخت انسان از جهان و نوع جهان بيني انسان، به هر ميزاني كه جهان بيني دقيقتر باشد و ارتباط انسان و جهان را بهتر توضيح دهد انسان در مبارزه با اين موضوع موفقيت بهتري بدست خواهد آورد.

  بايد اعتراف كرد جهان بيني كه اسلام براي انسان عرضه داشته است بهترين شناخت است كه موافق فطرت انسان نه اينكه از برون بر او تحميل شده باشد بلكه كتاب تشريع را بر كتاب تكوين تطبيق داده 

  اسراف در قرآن

  در اسلام حرمت اسراف از ضروريات بشمار مي آيد و كتاب و سنت بر حرمت آن تأكيد دارد و اجماع قطعي در بين علماء و فقها بر آن وجود دارد. قرآن كريم در آيات فراواني از اسراف نهي كرده است:

  • سورة‌ اعراف ۷: ۳۱ «كلو واشربوا و لا تسرفوا انه لا يحب المسرفين»

  استفاده از                                                                                                              كافي ۴: ۵۳٫ وسايل ۱۵٫ ۲۵۸

  اسراف را علت فقر و ميانه روي را سبب غني و آباد شدن كشور دانسته است.

  در روايات ديگر از امام صادق (ع): «إن مع الاسراف قلّه البركه»: اسراف بركت را از بين مي برد.

  و در روايت ديگر اسراف كننده از كساني شمرده شده كه دعاي او مستجاب نمي شود و خداوند به او خطاب مي كند: «اَلم اَمرك بالاقتصاد»                                           كافي ۴: ۵۶، الوسائل: ۲۶۱: ۱۵

   

  اسلام و منابع ملي

  مالكيت منابع طبيعي: حقاولويت منافع جامعه بر فرد

  علاوه بر حقوق ياد شده پيامبر بزرگوار اسلام، ضوابطي را اعلام داشت كه مصلحت جامعه را هنگام تعارض با منافع افراد تضمين مي نمود كه برخي از آن مقررات به شرح زير است:

  جلوگیری از اتلاف: در اسلام حقي كه از راههاي مشروع به دست آمده محترم است و هيچ كس حق تلف كردن آن را ندارد و چنانچه كسي زياني را وارد سازد ضامن است و در فقه به قاعده

  • مدت حاكم مي تواند آزادي را محدود كند.
  • ابزار قانوني

  در اسلام مقررات متعددي كه موجبات رشد توليد و جلوگيري از اتلاف نمايد وضع شده است:

  • هر گاه شخصي زميني را بلااستفاده بگذارد تا حدي كه آثار ويراني به او راه يابد مالكيت او را لغو مي‌كند زيرا زمين همواره عامل مؤثري در زندگي انسان بوده و بايد در تأمين رفاه عمومي انسانها به كار گرفته شود.
  • بزرگ به افراد كوچك.
  • درآمدهاي بدون كار و واسطه گري را اسلام منع كرده است. بديهي است كه با از بين رفتن واسطه‌ها سطح توليد افزايش مي‌يابد، زيرا واسطه‌ها بدون آن كه خدمتي انجام دهند به دستگاه توليد تحميل مي‌شوند………………