فایلیا | دانلود فایل | دانلود تحقیق و مقاله

هدف نُبوّتها و بعثتها

مقدمه: هدف از فرستادن پيامبران چه بوده است. قرآن مجيد اهداف متعددى را بيان نموده است كه بعضى از آنها هدف اصلى و برخى فرعى هستند. اين مقاله به بيان اين اهداف پرداخته است.

مساله‏اى مطرح است وآن اينكه هدف اصلى از مبعوث شدن پيامبران و به اصطلاح منظورنهايى از ارسال رسل و انزال كتب چيست؟آخرين سخن پيامبران كدام است؟ ممكن است گفته شود هدف‏اصلى، هدايت مردم، سعادت مردم، نجات مردم، خير و صلاح و فلاح مردم است.

شك نيست كه پيامبران براى هدايت مردم‏به راه راست و براى سعادت و نجات مردم و خير و صلاح و فلاح مردم مبعوث شده‏اند.سخن در اين نيست، سخن در اين است‏كه اين راه راست به چه مقصود نهايى منتهى مى‏شود؟سعادت مردم از نظر اين مكتب در چيست؟در اين مكتب

الميزان ليقوم‏الناس بالقسط…^(۱) ما پيامبران خويش را با دلايل روشن فرستاديم‏و با آنها كتاب و معيار فرود آورديم تا مردم عدل و قسط را بپا دارند…

فراموش شود و كان لم يكن گردد، زيانى به

صفحه : ۱۷۹

جايى نرسد و دانش ‏آموز بتواند كلاس بالاتر را ادامه دهد، بلكه تنها با داشتن آن معلومات‏ و از دست ندادن آنهاست كه مى‏توان كلام بالاتر را ادامه داد.

سر مطلب اين است كه‏گاهى مقدمه مرتبه ضعيفى از ذى المقدمه است و گاهى نيست.نردبان‏از مراتب و درجات پشت بام نيست، همچنانكه سنگ وسط نهر از مراتب و درجات‏بودن در آن طرف نهر نيست، ولى معلومات كلاسهاى پايين و معلومات كلاسهاى بالا مراتب و درجات يك حقيقت‏اند.

ارزشهاى اخلاقى و اجتماعى نسبت به معرفت‏حق‏و پرستش حق، از نوع دوم است.چنين نيست كه اگر انسان به معرفت كامل حق و پرستش حق رسيد، وجود و عدم‏راستى، درستى، عدل، كرم، احسان، خير خواهى، جود، عفو على السويه است، زيرا اخلاق عالى انسان نوعى

اين آيه صريحا بپا داشتن عدل و قسط را هدف رسالت وبعثت پيامبران معرفى كرده است.

دعوت به خدا و شناختن او و نزديك شدن به او يعنى‏دعوت به توحيد نظرى و توحيد عملى فردى، اما اقامه عدل و قسط در جامعه يعنى برقرار ساختن توحيد عملى‏اجتماعى.اكنون پرستش به اين صورت مطرح است: آيا هدف اصلى پيامبران خداشناسى و خدا پرستى است و همه چيز ديگر واز آن جمله عدل و قسط اجتماعى مقدمه اين است، و يا هدف اصلى بر پا

اجتماعى است.توحيد نظرى مربوط به شناخت‏خداوند است.

براى انسان -فى حد ذاته – هيچ ضرورتى نيست كه خدا را بشناسد يا نشناسد، تنها عامل‏محرك روح او خدا باشد يا هزاران چيز ديگر – همچنانكه به طريق اولى براى خداوندفرق نمى‏كند كه انسان او را بشناسد يا نشناسد، بپرستد يا نپرستد – ولى نظر به اينكه كمال انسان در «ما» شدن و توحيداجتماعى است و اين امر بدون توحيد نظرى و توحيد عملى فردى ميسر نيست، خداوندمعرفت‏خود و پرستش خود را فرض كرده است تا توحيد اجتماعى محقق گردد.

۳٫هدف اصلى، شناختن خدا و نزديك شدن و رسيدن‏به اوست، توحيد اجتماعى مقدمه و وسيله وصول به اين هدف عالى است، زيرا – همچنانكه قبلا گفته شد – در جهان‏بينى‏توحيدى، جهان ماهيت «از

رستگارى‏اند نه خود فلاح و رستگارى، وسائل نجات‏اند نه خود نجات.

۴٫نظريه چهارم اين است كه همچنانكه در نظريه سوم‏آمده است غايت انسان و كمال انسان، بلكه غايت و كمال واقعى هر موجودى، در حركت به سوى خدا خلاصه مى‏شودو بس.ادعاى اينكه پيامبران از نظر هدف ثنوى بوده‏اند شرك لا يغفر است، همچنانكه ادعاى اينكه هدف نهايى پيامبران‏فلاح دنيوى است و فلاح دنيوى جز برخوردارى از مواهب طبيعت زندگى در سايه عدل و آزادى و برابرى و برادرى نيست،ماده پرستى است، ولى بر خلاف نظريه سوم ارزشهاى اجتماعى و اخلاقى با اينكه مقدمه و وسيله وصول به ارزش اصيل ويگانه انسان يعنى خداشناسى و خدا پرستى هستند، فاقد ارزش ذاتى نيستند.

توضيح اينكه رابطه مقدمه‏ و ذى المقدمه دو گونه است: در يك گونه تنها ارزش مقدمه اين است‏كه به ذى المقدمه مى‏رساند، پس از رسيدن به ذى المقدمه، وجود و عدمش‏على السويه است.مثلا انسان مى‏خواهد از نهر آبى بگذرد، سنگ بزرگى را در وسط نهر وسيله پريدن ……………………………………..